1. Kiểm toán là gì?
Tại Việt Nam thuật ngữ Kiểm toán mới được xuất hiện và được sử dụng từ những năm đầu của thập kỷ 90. Theo định nghĩa của Liên đoàn kế toán Quốc tế (International Federation of Accountant – IFAC) thì: “Kiểm toán là việc các kiểm toán viên độc lập kiểm tra và trình bày ý kiến của mình về báo cáo tài chính”.
Khái niệm kiểm toán được hiểu phổ biến nhất là: Kiểm toán là quá trình thu nhập và đánh giá bằng chứng về những thông tin tài chính được kiểm tra nhằm xác định và báo cáo về mức độ phù hợp giữa những thông tin đó với các chuẩn mực đã được thiết lập.
Khi phân loại kiểm toán theo chủ thể thì kiểm toán có ba loại là: kiểm toán độc lập, kiểm toán nhà nước và kiểm toán nội bộ.
Kiểm toán độc lập được hiểu là tổ chức kinh doanh dịch vụ kiểm toán và tư vấn theo yêu cầu của khách hàng. Ví dụ công ty A hoạt động trong lĩnh vực thiết bị y tế cần có báo cáo kiểm toán để đi đấu thầu các dự án, công ty A sẽ thuê một công ty kiểm toán độc lập về kiểm toán báo cáo tài chính của mình.
Nếu kiểm toán độc lập là hoạt động thu phí thì kiểm toán nhà nước là công việc do cơ quan kiểm toán nhà nước tiến hành theo luật định và không thu phí nhằm thực hiện chức năng kiểm soát tài sản công. Thông thường, các công ty cần kiểm toán là các doanh nghiệp nhà nước.
Kiểm toán nội bộ được hiểu là bộ máy thực hiện chức năng kiểm toán trong phạm vi nội bộ doanh nghiệp.
Tóm lại kiểm toán là một ngành tương đối mới tại Việt Nam, có vai trò to lớn trong ngành kinh tế, đòi hỏi sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao.
2. Những đức tính cần có của một kiểm toán viên
Nếu như đối với một kế toán viên các đức tính cần có là chăm chỉ, thật thà, thì các kiểm toán viên cần:
Kiến thức vững vàng về tài chính kế toán: công việc của kiểm toán viên không chỉ đơn thuần là kiểm tra kế toán mà còn tư vấn cho khách hàng, đưa ra các giải pháp tối ưu về tài chính, kế toán cho khách hàng. Kiểm toán viên còn phải nắm vững ngành nghề kinh doanh mà khách hàng đang theo đuổi.
Chịu áp lực cao: nghề kiểm toán đòi hỏi kiểm toán viên phải hết mình vì công việc, sẵn sàng đi công tác xa nhà cả tháng. Đến “mùa kiểm toán” - thường từ tháng 12 năm trước đến tháng 4 năm sau thì các kiểm toán viên thường xuyên phải thức thâu đêm để làm việc. Có một thực tế không thể phủ nhận hầu hết nữ giới sau khi lập gia đình sẽ chọn một nghề khác để có thời gian hơn cho gia đình và chăm sóc con cái.
Trung thực: Nghề kiểm toán rất cần đức tính trung thực bởi vì môi trường làm việc có rất nhiều cám dỗ; doanh nghiệp muốn che giấu sai phạm, muốn số liệu kế toán đẹp, dẫn đến việc đưa ra những đề nghị tế nhị. Trong những hoàn cảnh như thế, nếu kiểm toán viên không vững vàng sẽ dễ dàng bị lôi kéo.
Chăm chỉ: Những tác nhân có khả năng ảnh hưởng đến công việc kiểm toán tại các công ty như con mọn, nhiều báo cáo tài chính, cần hoàn thành thủ tục kiểm toán trong một thời gian nhất định… Vì vậy, kiểm toán viên cần rất chuyên tâm vào hoàn thành hết khối lượng công việc trong một thời gian ngắn.
Giỏi ngoại ngữ: Giỏi ngoại ngữ là một lợi thế rất lớn của một kiểm toán viên, hầu hết các công ty kiểm toán nước ngoài khi tuyển nhân viên đều đánh giá cao tiêu chí này. Lý do là vì khi đi kiểm toán các công ty nước ngoài bạn phải giỏi tiếng Anh để trao đổi được với khách hàng và hiểu được ngành nghề kinh doanh mà khách hàng đang thực hiện.
3. Cơ hội nghề nghiệp
Theo thống kê của Hội Kiểm toán viên Hành nghề Việt Nam (VACPA), tính đến nay, có hơn 160 công ty kiểm toán độc lập trong đó có 4 công ty thuộc Big Four là KPMG, PricewaterhouseCoopers, Ernst&Young, Deloitte Touche Tohmatsu. Ngoài ra, mỗi doanh nghiệp đều cần kiểm toán viên nội bộ, và với hơn 600.000 doanh nghiệp đang hoạt động tại Việt Nam, thì lượng khách hàng cho các công ty kiểm toán là rất dồi dào và đương nhiên, nhu cầu kiểm toán viên chất lượng là cao.
Thu nhập trung bình của một kiểm toán viên tại Việt Nam hiện nay khoảng 400USD/ tháng, nếu bạn có chứng chỉ kiểm toán quốc tế như ACCA, CPA Úc, CPA Hoa Kì…- thu nhập di động trong khoảng USD1000-2000. Ngoài ra, khi bạn làm việc tại các công ty kiểm toán quốc ýe, bạn có cơ hội được đào tạo để lấy các chứng chỉ kiểm toán quốc tế và khi đã có chứng chỉ kiểm toán quốc tế, bạn có cơ hội làm việc trên toàn cầu với mức lương là mặt bằng lương quốc tế.
Thu nhập trung bình của kiểm toán viên tại Úc khoảng AUD5,540/ tháng (tương đương 120 triệu đồng/ tháng- xem thêm tại đây và hiện nay, kiểm toán viên là ngành HOT không chỉ ở Úc, mà còn ở các nước phát triển khác như Anh, Mỹ, Canada…Thậm chí, ngành này được đưa và danh sách các ngành nghề ưu tiên khi xin định cư (xem thêm thông tin tại đây và vì vậy cơ hội cho các kiếm toán viên có chứng chỉ kiểm toán quốc tế là rất rộng mở.
4. Học kiểm toán ở đâu?
Tại Việt Nam, có một số trường đại học đào tạo kiểm toán như:
- Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội
- Học viện Tài chính Kế toán
- Trường Đại học Ngoại thương…
Điểm tuyển sinh đầu vào của ngành kiểm toán tại các trường hàng năm thường khá cao, ví dụ điểm chuẩn Khoa Kiểm toán - trường Đại học Kinh tế Quốc dân năm 2012 là 25,5 - cao nhất trong các ngành.
Tại nước ngoài, mặc dù nhiều trường đào tạo các ngành chung trong lĩnh vực kinh doanh nhưng không phải trường nào cũng đào tạo chương trình kế toán, kiểm toán, và chỉ một số trường/ cơ sở đào tạo được phép/ đủ điều kiện để đào tạo các chứng chỉ kiểm toán quốc tế.
